Ben je op zoek naar een onvergetelijke duikervaring? Duiken in cenotes in Mexico is spectaculair en zou bij elke duiker op de bucketlist moeten staan. Rondom Tulum en Playa del Carmen vind je duikplekken die je nergens anders ter wereld vindt. Hoewel elke cenote gaaf is om te verkennen, zetten wij onze favorieten voor je op een rij.
Zinkgaten
Maar eerst: wat is een cenote eigenlijk? Cenotes zijn natuurlijke zinkgaten, gevuld met water. De meeste cenotes bevinden zich op het schiereiland Yucatán in Mexico. Een cenote ontstaat wanneer het dak van een kalkstenen grot is ingestort en het grondwater zichtbaar wordt. Het heeft er alle schijn van dat alle cenotes met elkaar verbonden zijn middels een complex ondergronds grottenstelsel. Voor de Maya-bevolking deden cenotes dienst als bron van drinkwater, maar ook als offerplaats. De Maya’s beschouwden cenotes als heilig, omdat het de toegangspoorten tot Xibalbá (Shie-bal-báh, de Onderwereld) zouden zijn.
Hoogtepunten
Cenotes hebben vele bijzondere kenmerken, maar de hoogtepunten die het meest in het oog springen zijn:
- Fossielen. In cenotes vind je versteende schelpen en koralen die miljoenen jaren oud zijn.
- Maya-artefacten. De Maya’s gebruikten sommige cenotes voor ceremoniële doeleinden. Ze schonken hun beste aardewerk aan de goden, maar menselijke resten wijzen erop dat ze ook offerrituelen van een andere orde uitvoerden om de goden tevreden te houden.
- Halocline. Het zoete water van de cenote mengt zich niet met het zoute water uit de oceaan. In sommige cenotes ontmoeten deze twee soorten water elkaar. Maar omdat ze verschillende dichtheden hebben, mengen ze niet. Als je geluk hebt en het water erg kalm is, kan de halocline worden gezien als een flinterdunne laag waar het zoete water het zoute water ontmoet. Als er meer stroming is, is de halocline een laag op de grens tussen zoet en zout water waar het zicht verstoord is. Het lijkt dan min of meer alsof er een olieachtige substantie in het water zit. Zodra je de halocline passeert, wordt het zicht weer normaal.
- Zwavelwolk. Over verstoord zicht gesproken. In sommige cenotes komt organisch materiaal, zoals takken en bladeren, in het water terecht. Het organisch materiaal ontbindt en verandert in een dikke laag waterstofsulfide. Deze laag ziet eruit als een wolk, maar dan onder water. Door de dichte mist duiken, is te vergelijken met het moment waarop een vliegtuig door het wolkendek vliegt.
- Stalactieten en stalagmieten. Het grottenstelsel van de cenotes is over een periode van miljoenen jaren gevormd. Als je beseft hoe ongelooflijk langzaam de op kalksteen gebaseerde rotsformaties groeien (honderden jaren voor één centimetertje stalactiet), zul je nog meer versteld staan van de enorme rotslandschappen die je onderwater aantreft.
Angelita
Bereid je voor op een spookachtig avontuur waar je kippenvel van zult krijgen. Het puin van het ingestorte dak van Angelita vormt een berg waarvan de top, als een soort eilandje, net boven de zwavelwolk zichtbaar is. Kale takken geven het eilandje, omgeven door mist, een macaber karakter. Afdalen in de zwavelwolk (op ongeveer 27 meter diepte) geeft je een ultieme adrenalinekick.
Onder het wolkendek wacht de duisternis. Het licht van je zaklamp valt als een griezelige groene gloed over het puin dat onder de zwaveldeken ligt. Wanneer je lichaamsdeel voor lichaamsdeel weer boven de wolk tevoorschijnkomt (een grappig gezicht om je buddy zo te zien), heeft het landschap boven de zwavelwolk in het licht plots een heel ander karakter gekregen. Een duik in deze cenote ga je gegarandeerd nooit vergeten.
Dos Ojos (Batcave en/of Barbie Line)
Wie in Spanje wel eens twee biertjes heeft besteld, begrijpt wel wat ‘dos’ betekent. En ojos zijn je ogen. Dos Ojos (twee ogen) is vernoemd naar het bovenaanzicht van de cenote, omdat het van boven lijkt alsof twee diepblauwe ogen je vanuit de omliggende jungle aankijken. Het is een van de meest bezochte cenotes. Het is alsof je een grotduik maakt, maar dan zonder dat je daadwerkelijk een grotduik maakt.
De twee ogen hebben elk hun eigen route: de Batcave en de Barbie Line. Het zijn relatief eenvoudige en ondiepe duiken en daardoor geschikt voor vrijwel alle duikers. Je kunt ervoor kiezen om beide ogen te duiken, maar vaak wordt Dos Ojos (één van de ogen) voor ervaren duikers gecombineerd met een duik in The Pit (zie onder).
Little Brother
Little Brother is een waanzinnig mooie cenote die je met je eigen ogen moet zien. Omdat onderwatercamera’s niet meer worden toegelaten, hebben we geen beelden om je te verleiden. Geloof ons nou maar, dit wil je zelf zien. Als je geluk hebt, kun je hier de halocline in optima forma waarnemen: als flinterdunne scheidslijn tussen zoet en zout water. De rotsformaties met gigantische stalactieten en stalagmieten zijn indrukwekkend. Bijzonder is het punt aan het eind van de duik waarbij je als het ware twee uiteinden van een tunnel kunt zien. Aan het ene uiteinde is het water groen gekleurd, maar kijk je 180 graden de andere kant op, dan heeft het water aan het andere uiteinde juist een blauwe gloed. Wow!
Casa Cenote (Cenote Manatee)
Deze plek is bijzonder, omdat de cenote onder de mangroves verscholen ligt. In tegenstelling tot de meeste andere cenotes kom je hier wel het nodige onderwaterleven tegen. Helaas kom je niet meer de manatees tegen die hier ooit leefden en waarnaar deze plek genoemd is. Maar als je geluk hebt, wacht je wel een meet-and-greet met Pancho, de krokodil des huizes. Wees niet bang, hij heeft tot nu toe nog nooit iemand kwaad gedaan…
The Pit
Stel je een heel diep zinkgat voor, gevuld met water en je denkt aan The Pit. Vanaf een hoger gelegen plateau kijk je recht in het zwarte gat van de cenote. Via een steile trap daal je af naar het platformpje waar je te water kunt. Het zicht in dit ‘gat’ is nagenoeg onbeperkt. Alle hoogtepunten komen in deze cenote samen. Je passeert een flinke halocline (en gaat qua buoyancy dus van zoet naar zout water) waar het zicht eventjes olieachtig troebel wordt. Ook in The Pit hangt een zwavelwolk, maar deze is niet zo indrukwekkend als de wolk in Angelita. Op verschillende plekken zijn fossielen ontdekt en in een inham kun je de resten van een vuurplaats uit de Maya-tijd zien. Voor de mooiste duikervaring luisteren het tijdstip van de duik en het weer nogal nauw. Als de zon ‘s ochtends precies goed staat, laat de opening van The Pit de zonnestralen toe als een prachtig gordijn van licht.
The Cenote Guy
Je hebt een ruime keuze aan duikaanbieders in Playa del Carmen en Tulum. Vanuit Playa del Carmen hadden wij een uitstekende ervaring met het team van The Cenote Guy. Behalve de gebruikelijke combinaties van cenotes bieden ze je de mogelijkheid om een duikavontuur op maat aan te vragen. Maak je vooral geen zorgen, want geen enkele cenote zal je teleurstellen.
